Dyskopatia kręgosłupa lędźwiowego - objawy, przyczyna i leczenie

Czym jest dyskopatia kręgosłupa

Dyskopatia jest chorobą zwyrodnieniową elastycznego krążka międzykręgowego, który dzieli kolejno następujące kręgi kręgosłupa. Krążek międzykręgowy, często nazywany dyskiem, składa się z jądra miażdżystego i pierścienia włóknistego. Segment ruchowy kręgosłupa składa się z krążka i dwóch sąsiadujących kręgów. Zginanie, prostowanie, ruchy boczne i obrotowe kręgosłupa oraz amortyzacja wstrząsów i zapobieganie tarciu kręgów o siebie są możliwe właśnie dzięki dyskom. Jednak elastyczność krążków międzykręgowych zmniejsza się w wyniku przeciążeń i wieku. Może to prowadzić do uszkodzeń. W rezultacie może dojść do przemieszczania się części lub całego jądra miażdżystego i powstania przepukliny. Dyski najczęściej ulegają uszkodzeniom w odcinkach szyjnym i lędźwiowym, które są najbardziej ruchome i narażone na duże przeciążenia.

Przyczyny dyskopatii

W dzisiejszych czasach dyskopatia jest jednym z bardziej powszechnych schorzeń dotyczących kręgosłupa. Chociaż u niektórych osób choroba ta może wynikać z predyspozycji genetycznych, eksperci podkreślają, że zazwyczaj jej rozwój jest związany z niewłaściwym obciążeniem kręgosłupa. Do głównych przyczyn dyskopatii zalicza się:

Ciężka praca fizyczna,
Dźwiganie nieprawidłowej pozycji,
Brak odpowiedniej regeneracji,
Zła dieta, niewłaściwe odżywianie,
Stres,
Siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej,
Wady postawy,
Przebyte kontuzje lub urazy kręgosłupa,
Zaawansowany wiek.

Dyskopatia bardzo często wynika z niezdrowego trybu życia. Częstym błędem jest wielogodzinna praca przy komputerze bez przerw oraz ćwiczeń na rozciąganie i wzmocnienie mięśni. Problem ten dotyczy również kierowców, którzy nie tylko spędzają długie godziny w pozycji siedzącej, ale i są narażeni na wibracje. Sytuacji nie poprawia brak aktywności fizycznej, nadwaga oraz zaniedbywanie prawidłowej postawy – zarówno podczas pracy przy biurku, jak i w czasie snu. Ważnym czynnikiem jest także przewlekły stres i praca pod presją czasu, co prowadzi do nadmiernego napięcia mięśni, a w konsekwencji – bólu kręgosłupa.

Objawy dyskopatii

Pierwszym objawem dyskopatii lędźwiowej jest ból w dolnej części kręgosłupa. Jeżeli jest gwałtowny, ostry i intensywny, być może nastąpiło „wypadnięcie dysku”, czyli przerwanie ciągłości pierścienia włóknistego i przemieszczenie jądra miażdżystego. Jeśli ból promieniuje przez pośladek aż do nogi (często sięga nawet stopy), mamy wtedy do czynienia z rwą kulszową, która powstaje na skutek mechanicznego ucisku na nerw lub podrażnienia korzenia nerwowego przez rozwijający się stan zapalny. W takim przypadku pacjent może odczuwać zaburzenia czucia na skórze nogi, a w zaawansowanych przypadkach towarzyszyć może osłabienie siły mięśniowej. Dyskopatia lędźwiowa może także wywoływać napięcie mięśni przykręgosłupowych oraz bolesne skurcze tych mięśni. W skrajnych przypadkach prowadzi również do problemów z kontrolowaniem oddawania moczu lub stolca, co stanowi wskazanie do operacji w trybie pilnym.

Diagnostyka dyskopatii kręgosłupa

Każdy, nawet najmniejszy ból kręgosłupa powinien być skonsultowany z fizjoterapeutą lub lekarzem. Pamiętajmy, że wczesne rozpoznanie choroby zwiększa szanse na uniknięcie silnych, nieprzyjemnych dolegliwości bólowych i przyszłych komplikacji. Podczas szczegółowego wywiadu fizjoterapeuta rozmawiając z pacjentem zbiera wywiad o problemach z kręgosłupem oraz jego stylu życia. Następnie przeprowadza badanie palpacyjne, a jeśli to potrzebne, zleca dalszą diagnostykę obrazową, taką jak zdjęcie RTG, tomografię komputerową czy rezonans magnetyczny. Badanie MRI jest w tym przypadku najbardziej rzetelną i wartościową formą diagnostyki obrazowej.

Jak leczyć dyskopatię

Leczenie pacjentów z dyskopatią zazwyczaj ma charakter nieinwazyjny i zachowawczy. Wykorzystuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz zaleca odciążenie kręgosłupa. Po złagodzeniu bólu pacjent powinien rozpocząć fizjoterapię. Jeśli w okresie od 6 tygodni do 6 miesięcy stan pacjenta się nie poprawi, należy rozważyć interwencję chirurgiczną.Obecnie najskuteczniejsze metody leczenia dostępne w fizjoterapii to:

Zabiegi fizykalne, czyli fizykoterapia:

Szacuje się, że przeciętnie 7−10% osób z dyskopatią potrzebuje leczenia operacyjnego. Bezwzględnymi wskazaniami do operacji są objawy neurologiczne takie jak: problemy z kontrolą zwieraczy, zaburzenia czucia, zaniki mięśni, osłabienie odruchów oraz sekwestracja (oddzielenie fragmentu jądra, który może przemieszczać się do kanału kręgowego). Silny ból, odporny na leczenie zachowawcze i uniemożliwiający normalne funkcjonowanie, jest względnym wskazaniem do zabiegu.Chirurgiczne sposoby leczenia różnią się w zależności od umiejscowienia i stopnia zaawansowania zmiany. W przypadku dyskopatii lędźwiowej najczęściej przeprowadza się mikrodiscektomię – usunięcie fragmentu krążka, pod znieczuleniem ogólnym, przy pacjencie ułożonym na brzuchu. Pacjent jest pionizowany tego samego dnia lub dzień później. Po operacji leczenie kontynuuje się poprzez rehabilitację i fizjoterapię.

Dyskopatia - profilaktyka i zapobieganie

Mimo że nie istnieje uniwersalna technika gwarantująca całkowitą ochronę przed schorzeniami kręgosłupa, możemy zastosować szereg działań, które znacząco zmniejszą prawdopodobieństwo pojawienia się lub nawrotu dyskopatii. W ramach zapobiegania problemom z krążkami międzykręgowymi, należy skupić się głównie na następujących aspektach:

systematyczne ćwiczenia ruchowe;
troska o zachowanie prawidłowej postawy ciała;
zachowanie odpowiedniej masy ciała;
wystrzeganie się nagłych i szybkich ruchów;
rezygnacja z dźwigania ciężkich rzeczy;
wysypianie się,
ograniczenie długotrwałego przebywania w jednej pozycji

Należy również dbać o odpowiednio zbilansowaną dietę – eliminując niedobory wapnia i wody oraz wzbogacając posiłki o produkty bogate w witaminy A, B, C, D, sole mineralne i kwasy tłuszczowe omega-3, które mają potwierdzone działanie przeciwzapalne. Dobrym wyborem może być także suplement diety zawierający witaminy z grupy B, który może skutecznie zmniejszyć objawy neurologiczne, takie jak drętwienie czy mrowienie.

Dyskopatia to degeneracyjna dolegliwość kręgosłupa, często wynikająca z siedzącego trybu życia. Niemniej jednak, dyskopatia może być efektywnie leczona, a co istotniejsze – dzięki systematycznej aktywności fizycznej, utrzymywaniu właściwej masy ciała oraz odpowiedniemu odżywianiu – można zmniejszyć ryzyko jej pojawienia się lub nawrotu nieprzyjemnych objawów.

Informacje o autorze: Szymon Paszek - fizjoterapeuta w Koninie

O jakości usług fizjoterapeutycznych świadczy nie tylko wiedza, ale i doświadczenie. Dlatego zapraszam do zapoznania się z moim profilem zawodowym, który znajdziesz na stronie fizjoszymon.pl.

Kontakt i lokalizacja

Jeśli doświadczasz bólów kręgosłupa i jesteś zainteresowany profesjonalną pomocą, serdecznie zapraszam do prywatnego gabinetu dobrego fizjoterapeuty w pobliżu Konina. Moja lokalizacja to ul. Topolowa 25, 62-571 Stare Miasto. Oferuję indywidualne podejście do każdego pacjenta i skrojone na miarę plany terapeutyczne.